Jongerentherapie
Wat is integratieve jongerentherapie?
Jongeren van 12-24j zijn allen min of meer verwikkeld in een ontwikkelingsperiode die bij sommigen al vroeg start, bij anderen later. De woorden ‘jongeren, ‘adolescenten’ en jongvolwassenen’ kunnen allen van toepassing zijn, echter voor het leesgemak gebruik ik de term ‘jongere’.
Integratieve kinder- en jeugdtherapie is een laagdrempelige, mensgerichte, kortdurende en vraaggestuurde vorm van psychotherapie voor kinderen en jongeren in de leeftijd van 4 tot en met 24 jaar.
Deze therapie is vraaggestuurd en procesgericht en combineert verschillende therapievormen* omdat elke jongere uniek is en dus een individuele en afgewogen begeleiding nodig heeft. Iedere jongere is immers een totaalpersoon, waarbij gedrag, denken, familiesysteem, emoties, gevoelens en het lichaam elkaar beïnvloeden. De therapie richt zich zowel op de binnenwereld van de jongere als op de buitenwereld.
De integratieve therapeut ziet en hoort de jongere tijdens deze kortdurende, intensieve en mensgerichte therapie. Een vertrouwensrelatie is hierbij de basis. De therapeut begeleidt de jongere om te ontdekken wat zijn of haar probleem is, wat erachter ligt en wat hij of zij nodig heeft om dit op te lossen of om ermee om te gaan. De therapeut past de therapie aan aan de (onderliggende) vraag van de jongere. Noch de methode, noch de klacht, noch de therapeut staan centraal. De therapeut richt zich op het doel van de jongere en zet de jongere en zijn omgeving in proces om dit doel te behalen. Hierbij wordt het zelfhelend en beeldend vermogen van de jongere gestimuleerd. De therapie wordt zo op maat van de individuele jongere gemaakt. Tegelijkertijd richt de therapeut zich op de ontwikkelingsfase van de jongere en neemt de diverse facetten die hierbij horen mee in het proces, zoals (seksuele) identiteitsontwikkeling, fysieke veranderingen, relaties met anderen, sociale media etc. Het verkrijgen van meer zelfkennis, zelfvertrouwen, zelfzorg, zelfbeschikkingsgevoel, zelfstandigheid, zelfliefde, zelfregulatie en zelfrespect van de jongere speelt als een rode draad door de therapie om de jongere vanuit zijn of haar eigen kracht naar zijn of haar probleem te laten kijken en het aan te pakken.
Door in gesprek te gaan met de jongere (en zijn omgeving) en hierbij ter ondersteuning gebruik te maken van o.a. creatief materiaal, metaforen, imaginaties, therapeutisch spel of drama en deze af te stemmen op de jongere, sluit de begeleiding aan op de individuele jongere en niet andersom. Integratieve therapie is therapie op maat waarbij coaching, counseling en mediation onderdelen zijn. Ouders worden in overleg actief betrokken.
*Integratieve therapie betekent dat er gebruik gemaakt wordt van verschillende verklaringsmodellen:
o Het systeemtherapeutisch model: de communicatie binnen het gezin en omgeving
o Het gedragstherapeutisch model: aan- en afleren van gedrag, aanleren van vaardigheden
o Het ontspanningsmodel: draaglast-draagkracht verhouding
o Het transpersoonlijk model: wie ben je, zingeving en identiteitsvorming
o Het psychodynamisch model: onverwerkte gebeurtenissen uit het verleden verwerken
o Het medisch model: welke lichamelijke processen spelen zich af
Voor wie?
Integratieve jongerentherapie is een therapie voor jongeren van 12 t/m 24 jaar oud.
Jongeren (en hun ouders) komen met diverse vragen of problemen naar therapie. Dit kunnen bijvoorbeeld onderstaande problemen zijn:
o lichamelijke klachten zonder medische oorzaak: pijnklachten, eczeem, hyperventilatie
o probleemgewoonten: piekeren, negatieve gedachten, perfectionisme, faalangst, geen concentratie of motivatie, dwanghandelingen of -gedachten, zelfverwonding, veel of weinig eten, overmatig drugs en/of alcoholgebruik, (te) veel social media en/of gamen
o emotionele conflicten: angsten, eenzaamheid, onbegrepen voelen, negatief zelfbeeld, negatieve gedachten, last van de gevolgen van een echtscheiding en/of verhuizing, verwerken van het hebben van een (chronische) ziekte, (seksuele) identiteitsvragen, (uitgestelde) rouwverwerking, traumaverwerking, slachtoffer van pesten, geweld of misbruik
o gedragsproblemen: opstandig gedrag, woedeaanvallen, teruggetrokken gedrag
o ontwikkelingsproblemen: slaapproblemen, eetproblemen, zelfbeeld, identiteitsproblemen, seksuele (identiteits)problemen, problemen op school of werk, schooluitval
o problemen in het contact met anderen: snel ruzie, verlegen, onzeker, schuldig, ongemakkelijk voelen, conflicten met anderen (ouders, broer(s), zus(sen), docenten, collega’s, vrienden)
o het leren omgaan met bijzondere eigenschappen: hoogbegaafdheid, hoogsensitiviteit, leerproblemen (dyslexie, dyscalculie) of een (bepaald aspect van een) stoornis zoals ADHD/ Autisme/ Gilles de la Tourette of iets anders dan hier beschreven staat
Voor wie niet?
Contra-indicaties en dus niet te behandelen met integratieve therapie zijn persoonlijkheidsstoornissen en zwakzinnigheid (AS-II uit de DSM-IV)
Het verloop
Na aanmelding en een eerste telefonisch contact wordt er een afspraak gemaakt voor een eerste gesprek. Bij jongeren tot 16 jaar vinden er ook oudergesprekken plaats. Ouders vullen voorafgaand aan het eerste oudergesprek een vragenlijst over de ontwikkeling van de jongere en de reden van aanmelding in ter voorbereiding van het gesprek.
Tijdens het eerste oudergesprek (beide ouders zonder hun kind) wordt gezamenlijk onderzocht of hun kind geholpen zou kunnen zijn met integratieve kinder- en jongerentherapie. Ouders worden in het gesprek tevens gecoacht en in proces gezet om hun kind te ondersteunen. Na afloop van het eerste gesprek besluiten ouders en therapeut of er een eerste afspraak voor de jongere gemaakt wordt, zodat de jongere ook zelf kan ervaren of hij/zij zijn/haar klacht/probleem bij puur ik wil gaan aanpakken. Vanaf 16 jaar vinden er in overleg met de jongere ook gesprekken (samen) met ouders plaats.
De eerste vijf sessies met de jongere onderzoekt de therapeut de klacht, de wensen van de jongere en de middelen die de jongere ter beschikking heeft om de klacht aan te pakken.
Afhankelijk van het tempo en de mogelijkheden van de jongere stelt de therapeut een voorlopig behandelplan op. Dit plan geldt als richtlijn voor de inhoud van de therapeutische sessies met de jongere.
Er vindt na iedere 5 sessies bij jongeren jonger dan 16 jaar een oudergesprek plaats, uiteraard kan er op verzoek ook tussendoor een gesprek of bijvoorbeeld een schoolobservatie plaatsvinden. Tijdens het oudergesprek wordt gesproken over de ervaringen, mogelijke veranderingen en over het verdere verloop van de therapie.
Er zijn jongeren die al vrij snel een verandering laten zien, er zijn ook jongeren die meer tijd nodig hebben. Integratieve kinder- en jongerentherapie is een intensieve en kortdurende therapie. Gemiddeld zijn zeven tot twaalf sessies nodig (1x per week).
